12 miesięcy - 12 wydarzeń. Tym żyła branża PV

Szczyty klimatyczne, technologiczne innowacje, a w tle… polityczne spory i kryzys energetyczny. Ostatnie miesiące nie należały do spokojnych, a każdy, kto śledzi branżę energetyczną, nie mógł narzekać na nudę. Dziś zapraszamy na ostatnie wydanie SOLNEWS w 2021 roku. Z tej okazji przygotowaliśmy dla Was specjalne roczne podsumowanie. Poznajcie 12 wydarzeń, którymi żył rynek fotowoltaiki i OZE w minionym roku. Ich kolejność jest przypadkowa.

PRAWO

1. Nowelizacja ustawy o OZE i zmiana rozliczeń dla prosumentów 

To był bez wątpienia jeden z najszerzej i najczęściej komentowanych tematów w branży PV w Polsce. W czerwcu Ministerstwo Klimatu i Środowiska za pośrednictwem ministra Ireneusza Zyski zgłosiło projekt nowelizacji ustawy o OZE i zmianę systemu rozliczania prosumentów od 1 stycznia 2022 roku. Pomimo protestów przedstawicieli branży PV oraz samorządowców, którzy domagali się wydłużenia okresu przejściowego i szerszych konsultacji społecznych, projekt został przegłosowany przez Sejm i trafił na biurko prezydenta, który 15 grudnia podpisał nowelizację ustawy. Nowe prawo wejdzie w życie 1 kwietnia i obejmie tych prosumentów, którzy zgłoszą przyłączenie swojej instalacji po tej dacie. Pozostali będą rozliczani według starych zasad jeszcze przez 15 lat.

DOFINANSOWANIA

2. Mój Prąd 3.0 i zapowiedź czwartej edycji 

Pierwsze miesiące mijającego roku były oczekiwaniem na komunikat ze strony NFOŚiGW, który przygotowywał trzecią edycję programu Mój Prąd. Wbrew oczekiwaniom dotacje nie objęły magazynów energii, a beneficjentami zostali właściciele nowych instalacji o mocy od 2 do 10 kW, którzy podłączyli swoje elektrownie do sieci po 1 lutego 2020 roku. Maksymalna kwota dotacji została obniżona z 5000 do 3000 złotych. Pomimo tego zainteresowanie programem nie zmniejszyło się, a wszystkie środki zostały rozdysponowane do października. Jesienią zapowiedziano również, że w I lub II kwartale tego roku wystartuje Mój Prąd 4.0, którego budżet został zaplanowany na 660 milionów złotych. Według doniesień tym razem skorzystają inwestorzy wyposażający swoje elektrownie w urządzenia zwiększające autokonsumpcję, czyli m.in. baterie oraz ładowarki do samochodów elektrycznych.

RYNEK

3. Rosnące ceny energii w Polsce i rekordowe ceny emisji uprawnień CO2

Ten temat gościł na łamach nie tylko branżowych, ale i ogólnokrajowych mediów. O podwyżkach cen energii w 2022 roku mówiło się już wiele miesięcy przed ich zatwierdzeniem przez prezesa URE. Ostatecznie po zaakceptowaniu taryf dla pięciu największych spółek dystrybucyjnych oraz czterech sprzedawców z urzędu rachunki milionów Polaków wzrosną średnio o 24%, czyli o ok. 21 złotych miesięcznie. Dodatkowo konsumenci muszą być gotowi na podwyżkę opłaty mocowej. Przyczyn tego kryzysu należy szukać w rekordowo wysokich cenach uprawnień do emisji CO2, które przez 12 miesięcy wzrosły z 30 do 80 euro za tonę. Premier Mateusz Morawiecki obiecał, że najbardziej potrzebujący obywatele zostaną objęci programem dopłat. Pomóc ma również tarcza antyinflacyjna.

RYNEK

4. Kryzys energetyczny 

Wzrost cen energii to nie tylko polski problem. Jesienią 2021 roku nad światem zawisła groźba energetycznego kryzysu, który jest konsekwencją gospodarczego ożywienia po zapaści spowodowanej pandemią koronawirusa. W Unii Europejskiej zapasy gazu są na rekordowo niskim poziomie, w Indiach brakuje węgla dla tamtejszych elektrowni, natomiast Chiny zostały zmuszone do czasowego zamknięcia lub ograniczenia produkcji w fabrykach zlokalizowanych na terenie kilkunastu prowincji. Niestety wszystko wskazuje na to, że najbliższe miesiące będą wyjątkowo trudne, ponieważ cena wspomnianego gazu tylko w grudniu wzrosła o 95%.

POLITYKA

5. Zmiany personalne w Ministerstwie Klimatu i Środowiska 

26 października doszło do zmiany na stanowisku Ministra Klimatu i Środowiska. Swoją rezygnację złożył Michał Kurtyka, a jego następczynią została Anna Moskwa. Były już szef MiKŚ zostanie zapamiętany jako przewodniczący organizowanego w Katowicach szczytu COP24, który odbył się w 2018 roku. Do jego sukcesów można również zaliczyć uzgodnienie z Brukselą rozdziału środków z Funduszu Modernizacyjnego, kontynuację i popularyzację programu Mój Prąd czy uproszczenie procedury składania wniosków o subwencje z Czystego Powietrza. Minister dał się również poznać jako entuzjasta elektromobilności i autor programu „Mój Elektryk”. Z uwagi na słabszą pozycję w partii rządzącej nie był w stanie w pełni zrealizować wszystkich swoich planów. Jego konto obciąża również spóźniona reakcja wobec kryzysu związanego z kopalnią Turów.

INNOWACJE

6. Pierwsza fabryka perowskitów we Wrocławiu

Polska rzadko gości na pierwszych stronach branżowych portali, jednak w tym roku stało się tak za sprawą Olgi Malinkiewicz. W 2021 roku spełniło się marzenie polskiej fizyczki, a we Wrocławiu została otwarta pierwsza na świecie fabryka ogniw perowskitowych. Ten innowacyjny projekt, którego autorką jest Malinkiewicz, może zrewolucjonizować rynek OZE. Za sprawą tej technologii można generować nie tylko energię ze słońca, ale i ze sztucznego światła. Co więcej, ogniwa wykonywane są z wykorzystaniem techniki druku atramentowego, a to przekłada się na ich większą elastyczność, wytrzymałość oraz niższą masę. Dzięki tym atutom, moduły wykonane z użyciem wspomnianej technologii mogą być projektowane w dowolnych kształtach oraz mają bardzo szeroki zakres zastosowania. W przyszłości inżynierowie planują m.in. wykładanie nimi elewacji budynków. Jesienią ogniwa z perowskitu zostały zamontowane na polskim pawilonie wystawy EXPO.

INNOWACJE

7. Start produkcji szyb z powłoką Quantum Glass 

Nasz kraj zaskoczył innowacyjnością również w innej dziedzinie. Przedstawiciele firmy ML System uruchomili pierwszą na świecie fabrykę szyb z powłoką kwantową Quantum Glass. Jest to autorski projekt inżynierów zatrudnionych w tym przedsiębiorstwie. Technologia pozwala na produkcję przezroczystych paneli fotowoltaicznych. Ich zastosowanie jest jednak znacznie szersze, ponieważ architekci i deweloperzy będą mogli montować je tam, gdzie dziś instalowane są zwykłe okna. Nowe produkty będą nie tylko cechowały się lepszą szczelnością, ale i wytworzą energię elektryczną. Przedstawiciele ML System zapewniają, że nowy zakład będzie w stanie produkować nawet 5000 m2 takich paneli miesięcznie.

RYNEK

8. Wzrost cen paneli PV

Nowe rozwiązania i technologie są potrzebne fotowoltaice, ponieważ w 2021 roku ceny konwencjonalnych modułów wykonanych z polikrzemu zaczęły rosnąć. Jest to pierwsza taka sytuacja od ponad 12 lat i wymusiła ona na producentach zdecydowane kroki. Dlatego latem ubiegłego roku 5 największych chińskich producentów modułów fotowoltaicznych podpisało porozumienie w celu wypracowania wspólnej polityki cenowej, która ma pomóc lepiej zarządzać kryzysem. Chińscy przedsiębiorcy zaznaczali, że ceny rosną głównie z powodu bardzo drogich surowców. W minionych miesiącach notowania krzemu, srebra czy aluminium biły rekordy. Co więcej, wciąż bardzo drogi jest transport morski. Unijną odpowiedzią na tę sytuację ma być obniżka podatku VAT na panele PV z 8 do 5%.

RYNEK

9. Polskich prosumentów przybywa

Wyższe ceny komponentów PV oraz niższe dofinansowania z programu Mój Prąd nie zniechęciły Polaków do inwestowania w fotowoltaikę. 2021 rok był rokiem rekordów. Według raportu ARE opublikowanego jesienią liczba prosumentów w Polsce przekroczyła już 700 tysięcy, a łączna moc wszystkich elektrowni fotowoltaicznych to już 6,7 GW. Według wyliczeń jest to wzrost o 194% rok do roku. Te dane zaskoczyły nawet rządowych ekspertów, którzy jeszcze niedawno zakładali, że poziom 7 GW zostanie osiągnięty dopiero w roku 2030. Jednak według prognozy IEO najbliższe lata przyniosą wyhamowanie tego trendu, a prym zaczną wieść duże inwestycje w farmy PV.

INWESTYCJE

10. Największa farma PV w Polsce 

Skoro mowa o dużych inwestycjach... W sierpniu 2021 roku została oddana do użytku największa farma fotowoltaiczna. Za realizacje odpowiedzialna była spółka energetyczna ZE PAK. Instalacja znajduje się w Brudzewie w województwie wielkopolskim. Obecnie jej moc to 70 MW, ale w przyszłości ma zostać rozbudowana. Wytworzona energia ma zasilać m.in. instalację produkującą wodór. Ta inwestycja może jednak szybko stracić palmę pierwszeństwa, ponieważ w ostatnich tygodniach roku PGE otrzymało pozwolenie na budowę 100 MW elektrowni PV. Inwestycja zostanie podzielona na dwie instalacje o mocy 50 MW każda. Obie zostaną zlokalizowane na poeksploatacyjnych gruntach należących do spółki Siarkopol Tarnobrzeg. Elektrownia ma rozpocząć pracę wraz z końcem 2023 roku.

POLITYKA

11. Szczyt COP 26

Po pandemicznej przerwie delegaci z całego świata przybyli do Glasgow, aby walczyć o zapewnienie bezpieczeństwa klimatycznego naszej planety. Przez dwa listopadowe tygodnie światowi przywódcy wypracowywali porozumienie mające pomóc w realizacji głównego celu, którym jest niedopuszczenie do wzrostu temperatury na świecie o więcej niż 1,5°C. Obrady były bardzo burzliwe i zakończyły się ponad 24 godziny później niż planowano, jednak ustalenia światowych liderów dają nadzieję na przyszłość. Ponad 100 państw zgodziło się na redukcję emisji metanu o 30% względem roku 2020, 80 państw podpisało również ważne dla OZE porozumienie „Jedno Słońce, Jeden Świat, Jedna Sieć”, a rząd Indii po raz pierwszy w swojej historii zadeklarował neutralność klimatyczną do roku 2070. Jednak pomimo tych umów eksperci nadal są zgodni - te porozumienia nie są wystarczające, aby uchronić świat przed katastrofą klimatu.

INNOWACJE

12. Przyjęcie pakietu Fit for 55

Zagrożenia wynikające ze zmiany klimatu są jasne również dla większości europejskich przywódców. Dlatego w lipcu 2021 roku został przyjęty plan Fit for 55. Jest to pakiet rozwiązań, który ma pozwolić na ograniczenie emisji dwutlenku węgla do atmosfery o 55% do roku 2030. Na ponad 4 tysiącach stron projektu można znaleźć takie rozwiązania, jak wprowadzenie wymogu obniżenia średnich emisji z nowych samochodów o 55% do roku 2030 i o 100% pięć lat później, powołanie społecznego funduszu klimatycznego, który ma opiewać na kwotę 72 miliardów euro czy propozycje rewizji dyrektywy o handlu emisjami oraz efektywności energetycznej. Ekonomiści oceniają, że koszt wprowadzenia tych rozwiązań wyniesie nawet 5 bilionów euro.